Inleiding
Financiën
Ontwerp
In alle projecten worden metalen toegepast die een (verf)behandeling nodig hebben. In veel gevallen wordt een fabrieksmatige behandeling wenselijk geacht. Denk aan een staalskelet, stalen puien, metalen leidingen enz. Voor al deze onderdelen moet de architect een verantwoorde behandeling voorschrijven in het bestek. Hij zal een onderscheid moeten maken tussen een binnen- en buitentoepassing. Het zal duidelijk zijn dat de buitentoepassing van aluminium en metalen puien een zwaardere afwerkingsgraad nodig heeft dan de binnentoepassing. Daarnaast rijst de vraag of de afwerking van daktrimmen moet voldoen aan dezelfde afwerking als van puien.
1. Locatieonderzoek
Niet onbelangrijk is de locatie van het project. Projecten aan de kust (zout), bij zware industrieterreinen en in de nabijheid van spoorlijnen (ijzerdeeltjes) krijgen het zwaarder te verduren dan projecten elders. De afwerking van puien moet hierop worden aangepast.
2. Soort project
Sommige projecten hebben niet alleen te maken met een zwaardere belasting door het buitenmilieu, maar ook binnen kan de belasting groter zijn. Denk bijvoorbeeld aan zwembaden en kuuroorden in verband met chloor en/of zout. Ook hier geldt een zwaardere eis aan de afwerking van puien.
3. Soorten behandelingen
De architect moet een keuze maken uit de fabrieksmatige behandeling van de metalen. Daarom is het goed om in het kort in te gaan op de verschillende systemen.
- Natte lakken
Deze bestaan voor ca. 50% uit oplosmiddelen waardoor een natlaksysteem altijd moet bestaan uit twee lagen, een primer en een aflak. De gemiddelde dikte zal ca. 50 micron zijn. Er wordt een garantie gegeven van 5 jaar, afbouwend. Het systeem is overschilderbaar en moet regelmatig worden gereinigd. Het uiterlijk is strak en glad.
- PVDF-coatings
Dit is een natlaksysteem waarbij eerst een primerlaag wordt aangebracht en vervolgens een laag aflak. In deze laag zitten teflon deeltjes die als voordeel hebben dat er praktisch geen vuilaanhechting plaatsvindt.
- Metallic
Dit systeem kent een drielaagse opbouw. De eerste laag is een primer, de tweede is de aflaklaag en de laatste laag de PVDF-coating zonder pigment (transparant). Ook hier is de totale laagdikte 50 micron.
- Droge lakken of poedercoatings
De poedercoatings bevatten geen oplosmiddelen en worden door middel van elektrostatisch poederspuiten op de ondergrond aangebracht. Er zijn verschillende soorten poeders die hieronder worden toegelicht. Het uiterlijk kan een licht sinaasappeleffect vertonen.
- Epoxypoeders
Goede hechting op de schoongemaakte ondergrond, slagvast en slijtvast. Ze zijn gevoelig voor UV-straling, waardoor de glans al snel verloren gaat.
- Acrylaatpoeders: worden praktisch niet meer toegepast.
- Polyurethaanpoeders
Even sterk als de epoxypoeders, maar met een iets mindere chemische weerstand. De laagdikte is 60 micron en het is mogelijk om de behandeling twee keer uit te voeren waardoor een totale laagdikte ontstaat van 100-120 micron.
- Polyesterpoeders
Worden in twee lagen aangebracht. De eerste laag bevat de kleurpigmenten en de tweede laag is een blanke lak. Totale laagdikte is 80-100 micron.
- Cocktails
Er zijn verschillende soorten ‘cocktails’ ontwikkeld die vooral bestaan uit het mengen van epoxy en polyester poeders, met verschillende verhoudingen. We komen deze tegen in bestekken bijvoorbeeld onder de benamingen EP/PP-coating.
- Anodiseren
Hieronder wordt verstaan het aanbrengen van een oxidelaag op aluminium. Voor staal is dit dus niet mogelijk. Er bestaan verschillende procédés voor, waardoor niet alleen een transparante laag kan worden verkregen maar ook een aantal kleuren mogelijk zijn. We hebben het hier over een wezenlijk ander proces dan lakken, vandaar dat er ook andere eisen aan gesteld worden. Voor aluminium dat aan de buitenlucht is blootgesteld stelt men klasse 20 (NEN 5255) als minimum, hetgeen een laagdikte inhoudt van 20 micron. Voor alle overige delen geldt klasse 10 (10 micron). Voor aluminium is dit de allerbeste afwerking als het gaat om de technische kwaliteit.
Dit is in een notendop een overzicht van de verschillende systemen. Het kiezen wordt soms moeilijk gemaakt als men producten omschrijft die hun eigen behandelmethoden hanteren. Het noemen van een merknaam voor een tourniquet of een postbus geeft soms al beperkingen in de keuze van behandeling. De belangrijkste vraag waar de architect voor staat is dus een keuze uit een RAL-kleur (moffelen) en een transparant systeem (anodiseren met beperkte kleurmogelijkheden). Naast een esthetische afweging mag de architect ook nadenken over het onderhoudsaspect, de mogelijkheden tot herstel in het werk en de kosten waar de eigenaar van een project of woning mee te maken krijgt. Uiteindelijk dient de opdrachtgever te beslissen, wat hij in de meeste gevallen pas verantwoord kan doen bij een goede voorlichting.
4. Stalen balken en kolommen
Voor staalconstructies moet men naast het visuele aspect rekening houden met de eis dat in een vochtig milieu, bijvoorbeeld een spouwconstructie, alleen RVS mag worden toegepast. Sommige gemeenten maken uitzonderingen indien een zogenaamd Duplex-systeem wordt toegepast. Dat behelst een extra coating op vooraf thermisch verzinkte onderdelen.
5. Metalen leidingen
Voor leidingwerk geldt in het algemeen schilderwerk als afwerking, voor zover deze leidingen in het zicht komen. Daarnaast wordt een extra bescherming geëist bij gelaste verbindingen (menie).
6. Garantie
Voor de constructie van een gebouw geldt een minimale garantieperiode van 10 jaar. Dit geldt ook voor metselwerk en voegwerk en zou eigenlijk ook moeten gelden voor aluminium en metalen puien met hun afwerking. In veel gevallen is deze periode echter 5 jaar. Een 10-jarige garantie houdt meestal een dubbele moffellaag in, met een totale laagdikte van 100-120 micron. Anodiseerlagen moet men 10 jaar kunnen garanderen, afhankelijk van de situering van het project.
Inleiding
Financiën